Het geheim van een goede potstal

Een andere manier is de potstal, een stal die weinig of niet wordt uitgemest, maar wel elke dag opgestrooid wordt. Zo ontstaat al snel een dikke laag, de potlaag. Voor wie dit nog nooit gedaan heeft, kan het onhygiënisch klinken: dan slaapt je paard dus op een berg stro, mest en urine?? In de praktijk valt het mee. Een goede potstal stinkt niet, omdat het vocht geconcentreerd in de onderste lagen zit. Bij goed onderhoud is het net zo schoon en droog als een stal die elke dag wordt leeggehaald.

 Een box als potsWanneer je paard of pony de beschikking heeft over een stal, hetzij een box, hetzij een inloopstal, is het prettig als die schoon en droog is. Het meest voor de hand liggende is dus, zou je denken, om elke dag de mest en al het vuile, natte stro eruit te halen en weer nieuw stro op te strooien. Op die manier heb je elke dag een schone stal, van de eerste tot de laatste staldag van het jaar. 

Even de voordelen op een rijtje:

  • Het is veel minder werk, je haalt alleen de drollen eruit of zelfs dat niet, opstrooien is zo gebeurd.
  • Je paard heeft een dikke, zachte laag om op te liggen, het isoleert goed in de winter. Dit is voor elk paard prettig, maar vooral oudere paarden (artrose), magere paarden en paarden die graag in de stal liggen is dat fijn. Ze liggen dan niet op het beton.
  • Je verbruikt aanmerkelijk minder stro
  • De potlaag fermenteert behoorlijk, waardoor je deze goed als compost kunt gebruiken als je de stal leeghaalt.
  • Potten is uitermate geschikt voor open loopstallen/schuilstallen. Het geeft de buitenpaarden een warme ligplek en dat het wat de hoogte in gaat geeft dan minder, tenzij het dak natuurlijk erg laag is. Het kan zelfs heel gunstig uitpakken als het langdurig nat is; een hogere plaats blijft natuurlijk langer droog.

Nadelen zijn er natuurlijk ook:

  • Een potstal in een box is niet voor ieder paard geschikt. Paarden die veel rondjes lopen, schrapen, veel plassen of wiens box wat aan de kleine kant is, lopen zoveel stro nat dat het opbouwen van een goede laag niet lukt. Ook als paarden erg veel uren per dag binnen staan is het moeilijker. Je moet dan wel erg veel schoon stro toevoegen en je laag groeit dan wel erg hard. Maar het is natuurlijk sowieso niet de bedoeling dat je paard 24/7 binnen staat.
  • Het is weliswaar dagelijks weinig werk, maar om je de potstal aan het einde van de winter leeg te halen, moet je wel een paar uurtjes uittrekken.
    Heb je een potstal in een open loopstal dan kun je die gemakkelijk mechanisch leeghalen, wat natuurlijk veel minder zwaar werk is. (trekker met voorlader, kraan met grijper, shovel, bobcat).
  • Je paard komt gaandeweg steeds hoger te staan, en de boxdeur wordt dus steeds lager. In het geval van een langbenig paard en een lage deur kan dat betekenen dat hij op een zeker moment in de verleiding kan komen om over de deur te stappen.
  • Een potlaag die dicht bij de boxdeur zit, kan het sluiten moeilijk maken. Even een randje bij de deur leeg laten dus.
  • De dikke doordrenkte onderlaag kan houten wanden aantasten.
Jonge paarden in een grote inkoopstal is ideaal. Ze kunnen vrij naar buiten of schuilen/slapen.

Jonge paarden in een grote inkoopstal is ideaal. Ze kunnen vrij naar buiten of schuilen/slapen.

Wanneer je besluit een potstal uit te gaan proberen en je hebt het nog nooit eerder gedaan, dan is het goed om de do’s en don’ts te weten. Begin eens met een laag van één of twee hele balen stro. Eventueel kun je voor optimale absorbtie een zak hennep of zaagsel op de bodem leggen. Haal daarna zeker een week dagelijks alleen de mest uit de box. Herverdeel het stro en voeg een of twee plakken toe. Zorg dat de strolaag mooi gelijk verdeeld is. Zie je heel erg natte plekken? Nu kun je daar nog wat aan doen, door deze horizontaal af te steken. Ga niet graven!

Graven is namelijk het enige dat een potstal kan ruïneren, of jij dat nou doet of je paard. Wanneer je na een maand of langer probeert om die ene natte plek weg te halen, begint de ellende: er komt een vreselijke amoniakgeur naar boven die voor niemand gezond is en de stabiliteit van je potlaag komt in gevaar. Niet doen dus. Het is wel mogelijk om een laag eruit te scheppen als de berg te hoog wordt; maar tenzij je dit heel zorgvuldig doet, kun je net zo goed dan de hele stal leegscheppen en overnieuw beginnen…

Wanneer je een inloopstal wil bouwen en je bent van plan deze als potstal te gebruiken, dan kun je overwegen om de betonvloer ‘op afschot’ te storten naar een afvoerputje. Zo zal nattigheid snel afgevoerd worden. Open stallen lijken iets meer beïnvloed te worden door de weersomstandigheden. Bij lang aanhoudende nattigheid heb je iets meer stro nodig.

Niet doen: soms lijkt het of je stal wel droog genoeg is en je geen schoon stro hoeft toe te voegen. Dat kan inderdaad soms zo zijn, maar in de praktijk is het bijna altijd handiger om elke dag schoon stro toe te voegen (een en ander is natuurlijk ook afhankelijk van hoe groot de stal is en hoeveel uur je paard erin staat). Wanneer je echter te weinig stro bijvult, kan de bovenste laag te nat worden en dan is het moeilijk weer goed te krijgen; als de hele laag wat zompig wordt is het hoog tijd om je potstal te verwijderen. Dan weet je dat je de volgende keer meer stro moet gebruiken of dat het potsysteem voor jouw paard niet geschikt is. Ook een afrader voor een potstal in een box is de mest laten liggen of verspreiden over de box; de kans op wormbesmetting neemt dan toe en als je paard steeds in de mest gaat liggen, komen er dikke, vieze plekken in zijn vacht, die je er maar moeilijk uit krijgt. Voor een potstal in een loopstal of schuilstal is mest laten liggen minder een probleem, aangezien de paarden er doorgaans veel minder lang instaan. Beetje stro over de mest en ze hebben weer een schone ligplek.

Een potstal is dus iets anders dan “alleen maar opstrooien” of een smerige, slecht onderhouden stal. Om een mooie potlaag te maken waar je paard plezier van heeft, moet je met beleid opbouwen. Het is even werk, maar dan heb je ook wat!